Bha an Naomh Nachlan san Ròimh. Bha gàirdean aige glaiste ri a chois. Bha sin mar pheanas. Thilg e an iuchair airson na glaise don abhainn – Uisge Dè. Bha
sin ann am Poll na h-Iuchrach.
Nuair a bha e san Ròimh, cheannaich Nachlan iasg. Am broinn an èisg lorg e iuchair. An aon iuchair a thilg e don abhainn ann an Alba. ’S e mìorbhail a bh’
ann. Thug Nachlan taing do Dhia.
Chuala am Pàp mun mhìorbhail. Chuir e fios gu Nachlan dhol a chèilidh air. Chaidh Nachlan ann. Dh’iarr am Pàp air Nachlan fuireach san Ròimh greis. Rinn e
easbaig dheth.
Nuair a thill e a dh’Alba, thog Nachlan eaglais anns an Tulaich. Thog e dà eaglais eile ann an Siorrachd Obair Dheathain cuideachd. Bha tè dhiubh ann am
Mealdruim. Bha Nachlan cliùmhor anns an sgìre sin. Shàbhail e na daoine an sin bho phlàigh. Rinn e sin le bhith a’ cuairteachadh na paraiste air a
ghlùinean.
Ach tha na ceanglaichean aige don Tulaich nas làidire. Ann an còig ceud deug, ceathrad ’s a h-aon (1541), stèidhich Righ Seumas V fèill do Nachlan. Bha sin
air an ochdamh là dhen Fhaoilleach anns an Tulaich.
Chaidh eaglais ùr a thogail air làrach seann eaglais an Naoimh Nachlain. An-diugh ’s e tobhta a th’ innte. Tha an eaglais sin ainmeil – airson port fìdhle.
Didòmhnaich a bha seo, bha fìor dhroch shìde ann. Bha am ministear dhen bheachd nach biodh coitheanal ann. Bha e a’ smaoineachadh gum biodh a h-uile duine
a’ fuireach aig an taigh. Dh’fhuirich esan sa mhansa. Cha deach e don eaglais.
Ach chaidh gu leòr eile don eaglais. Bha iad a’ feitheamh ris a’ mhinistear. Ach cha tàinig e. Bha i eagallach fuar anns an eaglais. Chaidh bonaid
timcheall airson airgead. Chaidh feadhainn de na gillean sìos an rathad gu taigh-seinnse. Thug iad uisge-beatha air ais don eaglais. Thug iad fìdhlear
cuideachd.
Thòisich feadhainn air dannsadh san eaglais. Bha port ùr aig an fhìdhlear. Agus bha dannsa ùr aig na daoine. ’S e an t-ainm a th’ air a’ phort “Ruidhle an
Tulaich” – the Reel of Tulloch – agus ’s ann mar sin a thòisich e.
